بیماری‌های شغلی یکی از معضلات اصلی جامعه‌ی بشریت محسوب می‌شود و تاکنون تلاش‌های بسیاری برای کاهش بیماری‌ها و عوارض شغلی در کشورهای مختلف صورت گرفته است. یکی از دغدغه‌های اصلی کارگران را میتوان ایمنی و اصول ایمنی در محیط کار دانست و کشورهای صنعتی نیز به دنبال بهترین راه‌ها هستند تا ایمنی و سلامت نیروی کار خود را حفظ کنند تا در محیطی سالم‌تر به فعالیت خود ادامه دهند؛ چرا که در دنیای امروز مهارت حرف اول را می‌زند و نیروی کار حرفه‌ای بسیار ارزشمند است.
برای درک بهتر این مطلب بهتر است اول به تعریف ایمنی بپردازیم.
تعریف ایمنی
ايمني یعنی علم و هنر پيشگيری از حادثه و عوامل ايجاد حادثه
ایمنی به عنوان حفاظت و امنیت انسان و کارآیی او، از صدمات و پیشگیری از صدمه دیدن انسان تعریف می‌شود.
ایمنی در کار
اصول ایمنی در کار وایمنی در کار بعنوان حفاظت انسان و کارآیی او از صدمات و پیشگیری از صدمه دیدن انسان تعریف می شود.
اولین تلاش انسان در جهت بهبود ایمنی 2000 سال پیش در کتاب تاریخ طبیعی Pliny و Elder بیان شده است.
ایجاد محیط ایمن کار
ایجاد محیط ایمن کار از وظایف اصلی مدیریت در هر سازمان است. در چنین محیطی است که میتوان انتظار داشت که کارکنان در راستای تولید بهره ورتلاش کنند.
چنانچه عوامل زیان آور فیزیكی، شیمیایی، مكانیكی، ارگونومیك روانی و بیولوژیك در محیط کار در کنار مواردی چون خطرات حریق، انفجار و… به درستی شناسایی نشوند و راهكارهایی جهت مقابله با آنها لحاظ نگردد، می توانند منشاء حوادث جبران ناپذیری شوند، از این رو تلاش در راستای حذف و کاهش خطرات به یكی از اولویت های سازمان های امروزی تبدیل شده است.
حذف یا کاهش خطرات به طور کلی در سه مرحله محل ایجاد، مسیر انتقال و محل دریافت صورت میگیرد.
تغییر در طراحی تجهیزات و فرآیندها ، جایگزینی مواد و روشهای مصرف ، حفاظ گذاری و ایزوله کردن تجهیزات و … از جمله فعالیت ها در راستای مواجهه با خطرات در محیط کار هستند.
در این میان استفاده از تجهیزات حفاظت فردی به عنوان آخرین عامل کاهنده شدت اثرات حادثه به دنبال لحاظ نمودن تدابیر حفاظتی مختلف اهمیت خاصی دارد.
انتخاب صحیح، تجهیزات حفاظتی متناسب با نوع کار، استفاده درست از تجهیزات، مراقبت و نگهداری مناسب از جمله مواردی هستند که باید در برنامه های حفاظتی و پیشگیرانه هر سازمان در نظر گرفته شوند.
نکات عمومی ایمنی در محیط کار
- از انجام تعمیرات ضروری و مناسب در ساختمان های محل کار اطمینان حاصل کنید.
در حفظ و نگهداری تجهیزات ایمنی موجود در محل کارتان دقت لازم را داشته باشید، تا ایمنی و بازدهی مورد نظر، همواره قابل دست یابی باشد.
- هرگونه عیب و نقص در محیط کاری را سریعاً برطرف نمایید، یا اقدامات لازم برای حفظ جان افراد در معرض خطر را به انجام برسانید
- احتیاط های لازم برای جلوگیری از سقوط افراد یا اشیاء، از لبه ها و کناره های باز همانند، نرده ها و حفاظ ها را داشته باشید.
- هرگونه چاله و حفره در کف محل کار را با حفاظ بپوشانید.
- فضای کافی برای حرکت و دسترسی ایمن داشته باشید.
- اگر لازم است، از شیشه های نشکن استفاده کنید.
- از عدم وجود موانعی همانند کابل ها در کف ساختمان محل کار، راهرو ها و پله ها اطمینان حاصل کنید.
- سیستم های مناسب برای تخلیه آب و رطوبت نصب نمایید.
- از باز و بسته شدن و تنظیم پنجره های باز شونده، اطمینان حاصل کنید.
- تمام پنجره ها، مخصوصا پنجره های سقفی باید به گونه ای طراحی و ساخته شده باشند، که تمیز کردن آن ها با ایمنی کامل همراه باشد.
خطر ریزش برف و تگرگ را در تمام مسیر های محیط باز به حداقل برسانید. به عنوان مثال با پاشیدن نمک یا شن و تمیزکردن این مسیر ها.
برخی از خطرات و مخاطرات مهم ایمنی و بهداشت شغلی
-آتش سوزی
-بلایای طبیعی
-کار با ماشین آلات خطرناک نظیر پرسها ، اره ها و ماشین کاری
-خطرناک و سمی اعم از مایع ، گاز و جامد
-حمل و نقل افراد و اشیاء
-اصول ایمنی و بهداشت حرفه ای
استفاده از تجهیزات ایمنی
استفاده از تجهیزاتی ایمنی یکی از مهمترین اصول ایمنی در کار است.
کارفرما باید تجهیزات ایمنی را متناسب با نوع کار، در محل کارگاه فراهم کند و کارگران و مهندسان نیز باید از این وسایل ایمنی استفاده کنند.
از این تجهیزات می توان به:
-کلاه ایمنی
-عینک ایمنی
-گوشی ایمنی
-ماسک ایمنی
اشاره کرد.
این تجهیزات برای هر حرفه و شغل خصوصیات و مشخصات خاصی دارد.
لوازم ایمنی بهتر است از بهترین نوع و مطابق با استانداردهای جهانی تهیه شود، تا در حین کار خطری برای استفاده کننده ایجاد نکند.